ओपनहायमर नोलन कलाकृती

 यापुढे ओपनहायमर -नोलन हे नाव पुरे आहे  सिनेमांच्या पुस्तकात सुवर्ण अक्षरांनी कोरण्यासाठी.

अमेरिकन प्रोमिथियस: द ट्रायम्फ अँड ट्रॅजेडी ऑफ जे. रॉबर्ट ओपेनहायमर हे सैद्धांतिक भौतिकशास्त्रज्ञ जे. रॉबर्ट ओपेनहायमर यांचे चरित्र आहे.या‌ पुस्तकावरून प्रेरणा घेत नोलनने एक जबरदस्त बायोपिक बनवला आहे.

भौतिक शास्त्राच्या अनेक शाखांपैकी पुढे क्वांटम फिजिक्स, न्यूक्लियर फिजिक्स या शाखेने कमालीचे संवेदनशील संशोधन अणू-भंजन /अणू विखंडन जगाला बहाल केलं.आणि बाटलीतला जिनी बाहेर पडला अणुबाँब बनून.हा जिनी बाटलीत परत टाकता येणार नाही तरीही त्याचा वापर करावा लागला ते घडवणार्या पैकी एक ओपनहायमर.

सिनेमात नोलनच्या शैलीप्रमाणे प्रेक्षकांनी केवळ मनोरंजन हा हेतू न ठेवता माणूस म्हणून येणाऱ्या पिढीसाठी चांगलं उत्तम द्यायला बांधील आहात  हे अधोरेखित  करायला सांगितले आहे. काही सीन  ब्लॅक अँड व्हाइट (जेव्हा ओपनहायमर/परिस्थिती अणुबाँबच्या समर्थनात आहे.)तर रंगीत सीन जेव्हा ओपनहायमर अणुबाँबपासून दूर जाण्याचा लोकांचा,सृजनाचा विचार करतो तेव्हा येतात असं मला वाटतं.

सिनेमाच्या सुरुवातीला खुप व्यक्ती सतत येत राहतात, त्यासाठी माझा होमवर्क कमी पडला.हे बरेचसे शास्त्रज्ञ होते ज्यांची नावं आज पर्यंत शाळा , महाविद्यालयात पुस्तकात वाचली आहेत.

याच दरम्यान महायुद्ध, कम्युनिस्ट, सोशलिस्ट यांचे संदर्भ येत राहतात.यावर ओपनहायमर आधी डाव्या विचारसरणीचे होत,हे समजले.हळूहळू काही नावांभोवती सिनेमा फिरू लागतो  कैथरिन ,लेस्ली ग्रोव्ह,जिन,टेलर,लारेन्स,बोरिस,नील बोर्ह,फ्रंक ओपनहायमर  इत्यादी (ही यादी खूप मोठी आहे)यांचं योगदान मैनहट्टन प्रोजेक्टसाठी बहुमूल्य आहे.

लॉस एलामोस,न्यू मैक्सिको येथे ओपनहायमरच्या म्हणण्यानुसार शहरच वसवलं.हजारो लोक गुप्तपणे अमेरिकाच्या 'महासत्ता' होण्याची तयारीत आहेत.प्रेशर आहे जर्मनीच्या आधी अणुबाँब बनवण्याचे.तीन अणुबाँब प्लुटोनियम २३९, युरेनियम २३५ युरेनियम २३९ हे तयार झाले.

ट्रायल -ट्रिनिटीचा प्रसंग त्यावेळच्यानुसार हुबेहूब चित्रित झालाय...आधी हजार सूर्याचा प्रकाश काही मिनिटे आणि मग धडकणारा आवाज...प्रकाशाचा वेग ध्वनी पेक्षा जास्त आहे तेच शाळेत असतानाही हेच उदाहरण शिकवला होतं ना.

ओपनहायमरलाही धडकी भरते..गीतेतला श्लोक आठवतो ज्यात कृष्ण म्हणतो..

"काल: अस्मि लोकक्षयकृत्प्रविद्धो लोकान्समाहर्तुमिह प्रवृत्त:।।"

..."आता मी काळ आहे जो जगाचा नाश करणार आहे."

ओपनहायमरला भगवद्गीताने आयुष्यात समतोल राखण्यासाठी मदतच केली होती असे वाचनात आले.

जर्मनीने शरणागती पत्करली पण ओपनहायमरमधला वैज्ञानिक आपल्या  बांम्बचा प्रभाव पाहण्यासाठी उत्सुक होता? त्यालाही ठाऊकच असणार अणुबॉम्बने मोठी जीवितहानी होणार पण हिरोशिमा आणि नागासाकी घडतं ओपनहायमर अणुबॉम्बचा जनक होतो.

आणि पडद्यामागच्या लेविस स्ट्रास (रॉबर्ट जॉन डाउनी जूनियर अबबब कमाल अभिनय :)हा अध्याय १९५४ ला सुरू होतो.एका देशप्रेमीला थेट कम्युनिस्ट हेर म्हणून आरोपित केलं जाते. यात खुद्द आईन्स्टाईन त्याला हा खटला सोडून द्यायला‌ सांगतो पण ओपनहायमर आपण चूक नाही  तेव्हा लढा लढायाचा हे ठरवतो.....

शेवटचा प्रसंग दोन महान‌ शास्त्रज्ञांना समजलं आहे की जिनी आता एक नाही अनेक बनणार...जग परत पूर्वीप्रमाणे नसणार...चेन रियाक्शन सुरू झाली आहे....

-भक्ती